Versterkt religie je veerkracht?

Als christen zoek ik contact met God als ik problemen of uitdagingen tegenkom in mijn leven. Ik bid zelf, of vraag anderen om voor mij te bidden. Ik heb het idee dat dit mij enorm helpt. Het geeft me lucht, hoop op verbetering en geeft me een gevoel van verbondenheid. Als psycholoog wilde ik wel eens weten of ik deze ‘coping stijl’ zou kunnen inzetten in behandeling en begeleiding bij burn-out of trauma? Onthoud ik mijn cliënten iets als ik ze dit niet aanraad, of kan ik mijn ervaring gewoonweg niet generaliseren naar anderen? Heb ik redenen buiten mijn eigen geloof dat ik hen iets adviseer wat helpt?

Hoe je omgaat met de uitdagingen die je tegenkomt in het leven wordt coping genoemd. Onderzoek laat zien dat de ene coping stijl effectiever is dan de andere. In het kort werkt het vermijden van het probleem je psychisch in de nesten. Daarbij lost het praktisch niets op. Actief aanpakken van problemen en steun zoeken bij anderen zorgt voor psychisch welzijn zoals een verbeterde stemming en verhoogde zelfwaardering.

verbreed je aanpak bij stress

Stress verandert de manier waarop je omgaat met alles wat op en om je bord ligt en versterkt je manier hoe je normaal gesproken al werkt. Flexibiliteit in je handelingsrepertoire verlaagt onder druk. Je valt terug op wat je vroeger leerde. Oogkleppen op en roeien! Eén belangrijk onderdeel van mijn behandeling van stress en burn-out is dan ook het verbreden van je stijl van omgaan met stress, en leren wat in te zetten op welk moment. Je leert wat jouw default modus is in het opgaan met grote uitdagingen. Soms is roeien de beste optie. Soms kan je beter eerst kijken welke kan je op wilt roeien, of je zeil hijsen.

Christelijke coping?

Net zoals je opvoeding (of je leergeschiedenis) en je persoonlijkheid invloed hebben op jouw voorkeursstijl, heeft je levensovertuiging dit ook. Zo zal een moslim proberen nog beter de regels van zijn geloof na te leven om Allah gunstig te stemmen in tijden van nood. Een boeddhist zichzelf inprenten dat ook het lijden wat hij vreest een illusie is. De non-dualist zich bedenken dat er niet zoiets bestaat als een slechte keuze in de aanpak van problemen. De christen verwacht dat Jezus zijn last met hem draagt. Allemaal erg gechargeerd uiteraard. Een onderzoek uit 2009 heeft aanwijzingen gegeven dat ik met een gerust hart mijn cliënten kan adviseren zich te richten op, zoals het daar wordt genoemd; religieuze coping. In het onderzoek wordt gekeken naar hoe ‘post traumatische groei’ kan worden bevordert. Dat roept waarschijnlijk de vraag op dat dit concept inhoudt?

Post traumatische groei

Als je op een spons drukt en je laat los, komt hij weer terug in zijn oude vorm. Dat is veerkracht. Als je in de sportschool je spieren traint maak je ze een klein beetje kapot, en worden daarna en daardoor een stukje sterker. Dat is post traumatische groei. Gelukkig zijn er goede behandelingen om je vorm terug te krijgen, zoals EMDR. Vanuit de positieve psychologie wordt gekeken hoe je kunt groeien naar een lichamelijke of geestelijke terugslag, post traumatische groei. Hoe word je sterker als je een beetje kapot bent gegaan?

In het onderzoek worden een paar vormen van coping vergeleken. Sociale steun, accepteren, optimisme, spiritualiteit, religieuze coping en herwaardering van de situatie. Religieuze coping won deze vergelijking, met herwaardering van de gebeurtenis als goede tweede. Accepteren eindigde als laatste. Wat is religieuze coping precies en hoe werkt het?

Hoe werkt religieuze coping?

Geloof geeft betekenis aan een gebeurtenis. Ook fungeert het als kader om een vorm van controle te ervaren in een moeilijke situatie. Al is het een gedelegeerde controle waarin je er vanuit gaat dat God uiteindelijk degene is die controle heeft over jouw levensloop. Het biedt steun en hoop in zware tijden, van mensen die voor je bidden en hiermee aan je denken. De hoop dat lijden niet zinloos is en niet het laatste woord heeft. Zoals een bekende dominee, Nicky Gumbel zegt; Uiteindelijk komt het goed. Dus als het niet goed is, is het niet het einde. Het lijkt erop dat, los van de directe invloed van de bovennatuurlijke kracht, religieuze coping helpend is. Het verloopt via een aantal processen waarvan we inmiddels weten dat ze bijdragen om stress het hoofd te bieden. Eigenlijk combineert het veel waarvan we weten wat werkt. Sociale steun, actief aanpakken, herwaardering van de gebeurtenis, etc.

Als ik de volgende keer mijn dag weer eens zo vol heb gepland dat ik amper aan eten toe kom, tel ik in met een gerust hart mijn zegeningen, en plan de dag erna gelijk een pauze in!

Lees deze blog op LinkedIn en doe een duimpje zodat anderen in jouw netwerk het ook kunnen lezen.