Eerder schreef ik over de effectiviteit van ‘religieuze coping’. Ik stelde de vraag of je geloofsovertuiging onderdeel kunt maken van de behandeling van stressklachten. Ja, dat bleek aan te raden. Het zorgt voor een verrijking van de behandeling, wat onderbouwd is met onderzoek. Het zou zelfs beter helpen bij herstel van stress en trauma dan sociale steun. Maar hoe doe je dit?
Hieronder wil ik een voorbeeld geven uit mijn eigen praktijk waarin ik religie integreer met de gangbare psychologische behandelingen. Vind je er wat van? Leuk! Ik lees het graag in de comments hieronder, of in een mailtje.
Methoden die werken
Ik denk dat er heel veel wijsheid zit in de methoden die worden gebruikt in psychologische behandeling. Cognitieve gedragstherapie (CGT) bijvoorbeeld heeft miljoenen mensen geholpen die lijden aan vrijwel alle (as 1) stoornissen als paniekstoornis, verslaving, sociale angststoornis of depressie. Dit mag ik zelf met enige regelmaat meemaken door het zien opknappen van mijn cliënten na de inzet van deze methode. Schematherapie is een vorm van behandeling die gestoeld is op CGT, aangevuld met verbeeldingsoefeningen en andere meer ‘creatieve’ interventies. Het is eveneens een bewezen effectieve behandeling, vooral bij meer hardnekkige (as 2) psychische klachten. Daarbij is deze benadering ook gewoon erg leuk om mee aan de slag te zijn, als cliënt en voor mij al behandelaar. Ook niet onbelangrijk 😉
Een onderscheidend element van schematherapie is ‘verbeelding’, of met een mooi woord ‘imaginatie’. Je zet hierbij als cliënt je verbeeldingsvermogen in om bij bepalende momenten uit je verleden te komen. Deze duid je vervolgens samen met je therapeut/coach. Het oproepen van de beelden gebeurt allemaal intuïtief en ongestuurd. De methode stuurt, maar je herinneringen en verbeelding gaan hun eigen weg. Iedere keer dat ik dit inzet verbaas ik me weer een opnieuw over de kracht ervan.
Het beste van twee werelden?
Als psycholoog en tevens christen zie ik het als uitdaging om cliënten met dezelfde levensovertuiging de verbinding te bieden van therapeutische methoden en hun/ons geloof. Hierin zoek ik naar het beste van beide werelden. En ja, die vind ik zo nu en dan ook echt.
Ik beleefde een ‘eureka moment’ toen ik kennis maakte met de Sozo-methode binnen de pastorale zorg. Sozo gebruikt namelijk ook imaginatie om beelden te verkrijgen en deze dan vervolgens te duiden. Bij deze methode vraag je God jou een beeld te geven wat relevant is voor dat moment. Bij schematherapie vraag je om een vervelend gevoel uit het heden te koppelen aan een situatie uit je verleden. Bij Sozo vraag je of God je wil laten zien wat Hij wil doen om deze situatie, of jouw beeld ervan, te veranderen. Bij schematherapie stap je als therapeut in het beeld om de jonge versie van jouw cliënt te beschermen of te redden.
In beide gevallen wil je een kernherinnering of -overtuiging in een ander licht zetten, waardoor je in het heden situaties die een vergelijkbaar gevoel oproepen, minder kracht geeft. Dat dit werkt als een trein zie je aan de populariteit van schematherapie bij therapeuten en hun cliënten.
Go with the flow
In de christelijke psychologie heb je grofweg twee stromingen. De ene zegt dat alle wetenschappelijk gebaseerde methoden die niet in de bijbel zijn terug te vinden, niet ok zijn. De andere stroming zegt dat ook psychologie ingezet kan worden om mensen tot meer heelheid te brengen, zolang het niet in tegenspraak is met bijbelse waarden of waarheden. Ik laat me graag meedrijven met de tweede stroming. Waar pastoraat samen kan stromen met ‘evidence based’ therapiemethoden ben ik in mijn element. Ik werk met kennis van verschillende methoden, vanuit de hulpvraag en waarden van mijn cliënten.
Samen met mijn cliënt zoek ik naar een samenhangend geheel van interventies en methoden, die passen bij en recht doet aan deze mens en diens wereldbeeld en levensovertuiging. Het integreren van Sozo en schemagericht werken zie ik hierin als ideaal voorbeeld.
Lees dit artikel, en meer, op mijn LinkedIn profiel